What moves me in Jenkinson’s work is his activist tone of voice. “It’s not success; it’s not growth; it’s not happiness; it’s the love of life that cradles the moment that signifies the end is in sight. Every culture acknowledges this”. What matters is to learn how to die within life itself. Jenkinson questions a culture where we have grown used to placing the way we die in the hands of other people.

“If dying is left to professionals, dying is what is happening to you. If it is happening to you, it is possible not to do it”- Stephen Jenkinson

I think many people see examples of ways they would not want to die. Left on your own in a nursing home for example; or emaciated in a hospital bed. The underlying choices around the way people die, are often based on negative examples.

“Death is not an individual act – the way you die reflects in the system”- Stephen Jenkinson

Dying starts the moment you are given the news you are seriously ill or have an incurable disease. That is when you ánd the people around you start to learn how to die. My calling is to take responsibility for who you are when you die and to invite others to do the same.

“Dying is life altering, it has the power to transform life. Dying intensifies what is there. It has an unbearable degree of intensity” – Stephen Jenkinson

Jenkinson doesn’t speak in favor or against euthanasia. He does define it as an individual choice with the system having a really big impact.  He regrets the development where dying becomes a lifestyle option regardless of what this means within the system or culture.

To me it is important that the self-chosen end of life is given space, so it can be discussed, decided upon and brought into practice in an open and interconnected manner. I now see politics and society recoil at the idea that directing your own death can also be a way of taking responsibility for the way you die. I have personally witnessed how profound, inviting and intimate this experience can be. I will engage into a conversation with Stephen to serve as a wedge and open the cultural discussion we need to have with each other.

To me the work of Stephen Jenkinson is a call for action for:

  • taking responsibility and evaluate how you live your life and to visualize your dying process; so you know what you need to learn to die wise.
  • the tradition to share the stories of living and dying; what you stand for; which choices are yours. People will then remember how you chose to die.
  • knowing who can guide you when you loose yourself in the web of not knowing.
  • giving attention to what living is all about. To die is an intensive way of living; not a medical procedure. How do you carry life, knowing you will die?

Het is nodig om met elkaar in gesprek te gaan over wat het vraagt om goed te kunnen sterven

Het werk van Jenkinson raakt mij door zijn activistische toon: “Het is niet succes, niet groei, niet geluk; het is de liefde voor het leven waarin het moment besloten ligt dat het einde in zicht is. Iedere cultuur erkent dit. Waar het om gaat is te leren sterven in het leven zelf. Jenkinson zet vraagtekens bij een cultuur waarin we gewoon zijn geworden om ons eigen sterven uit handen te geven aan anderen.

“If dying is left to professionals, dying is what is happening to you. If it is happening to you, it is possible not to do it” – Stephen Jenkinson

Ik denk dat veel mensen voorbeelden zien in het leven hoe zij zelf niet willen sterven. Eenzaam in een verpleeghuis bijvoorbeeld of uitgemergeld in een ziekenhuisbed. De keuze rond sterven is vaak gevormd door een negatief voorbeeld.

“Death is not an individual act – the way you die reflects in the system”- Stephen Jenkinson

Het sterven begint op het moment dat het nieuws gebracht wordt over een moeilijk of ongeneeslijke ziekte. Dan begint het leren sterven voor jezelf en voor de mensen om je heen. Wat mij raakt is de oproep verantwoordelijkheid te nemen voor wie je bent als je sterft en anderen uit te nodigen ook verantwoordelijkheid te nemen.

 

“Dying is life altering, it has the power to transform life. Dying intensifies what is there. It has an unbearable degree of intensity” – Stephen Jenkinson

 

Jenkinson spreekt zich niet uit tegen euthanasie of zelfdoding, wel is hij van mening dat hierbij sprake is van een individuele keuze; dit terwijl de impact in het systeem heel groot is. Hij betreurt dat sterven een keuzevrijheid zou kunnen zijn los van wat dit betekent voor het systeem of de cultuur.

Voor mij is van belang dat het zelfgekozen levenseinde ruimte krijgt zodat het in openheid en gezamenlijkheid kan worden besloten en uitgevoerd kan worden. Ik zie nu een politiek en maatschappij die in angst en onmacht schiet bij de idee dat sterven in eigen regie ook een manier van eigen verantwoordelijkheid kan zijn voor de manier we sterven. Ik heb zelf mee gemaakt hoe intensief dit beleefd kan worden en juist als een rijke manier van het afscheid van het leven ervaren kan worden. Ik ga er met Stephen over in gesprek en begin daarmee aan de maatschappelijke discussie die we met elkaar te voeren hebben.

Voor mij roept het werk van Jenkinson op tot:

  • verantwoordelijkheid nemen te kijken hoe je je leven leeft en een beeld te vormen over je sterven. Dan weet je wat je nu te leren hebt om wijs te kunnen sterven.
  • begin vandaag met de traditie om verhalen over het leven en sterven te delen; vertel waar je vandaan komt en welke keuzes je maakt, dan herinneren mensen zich later ook hoe je gekozen hebt om te sterven
  • wanneer je in het niet-weten van het leven verdwaalt, wie helpt mij dan?
  • geef aandacht aan wat het leven is. Sterven is intensief leven en niet een medische ontwikkeling. Hoe draag jij het leven wetende dat je sterft?